ابوزید ارّجانی؛ طبیب ایرانی - سفر به تایلند

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگارانـ بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

ابوزید ارّجانی پزشک و داروشناس ایرانی در قرن چهارم هجری قمری است.

او یکی از 250 مؤلفی است که ابوریحان بیرونی در تألیف الصیدنه به آثار آنها استناد نموده است و اگر این دقت و اخلاق علمی ابوریحان نبود، اکنون از ابوزید ارّجانی نامی باقی نبود. در میان این 250 تن نزدیک به 30 چهره ناشناس وجود دارد که ابوزید ارّجانی یکی از آنهاست.

نقل قول های ابوریحان از ابوزید ارّجانی، در سه مورد، ما را به منابعی که ابوزید ارّجانی یکی از آنهاست. نقل قول های ابوریحان از ابوزید ارّجانی در سه مورد، ما را به منابعی که ابوزید ارّجانی از آنها استفاده نموده، رهنمون می شوند؛ منابعی چون کتاب الادهان، کتابی از رازی و کتابی از ابو جُریح راهب از منابعی است که ابوزید از آنها بهره برده است. هر چند برخی از شرق شناسان، مانند مایرهوف و فؤاد سزگین، حدس زده اند که ابوزید ارجانی ممکن است با ابوسعید ارجانی مورد اشاره ابن قفطی، پزشک دربار آل بویه (متوفی 384ق/994م) یکی باشد.

علی بن عباس مجوسی اهوازی پزشک نامدار (متوفی 384ق/994م) نسب ارجانی داشت. مقابله نقل ها از ارجانی در صیدنه با جاهای مربوط در کامل الصناعة علی بن عباس نشان می دهد که هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد.

4104/