قلعه باستانی مارکوه رامسر با اختصاص 30 میلیارد ریال جان میگیرد - سفر به تایلند

آخرین کاوش های باستانی در قلعه مارکوه به دهه 80 باز میگردد، زمانیکه که یک تیم باستان شناسی فضاهایی از این دژ تاریخی را شناسایی و معین می نمایند، اما بعد از آن به علت نبود اعتبار و در ادامه در روبرو با آسیب های انسانی و طبیعی این قلعه برای مدت ها نه تنها رنگ رسیدگی و حفاظت را به خود ندید بلکه در سایه نبود حریم مصوب با ساخت و سازهای در ارتفاع که هویت یکپارچگی قلعه را تحت تاثیر قرار داد تا مرز زوال و تهدید نما و منظر پیش رفت.

قلعه مارکوه که در 6 کیلومتری شرق شهر رامسر و سه کیلومتری ساحل دریا شهر کتالم واقع شده، در سال 79 با شماره 3484 در لیست آثار ملی کشور ثبت شده است.

باستان شناسان براساس کاوش هایی که سال 82 روی این قلعه انجام دادند، کاربرد آن را یک دژ راهبردی در منطقه ارزیابی کردند، آنان معتقدند که قدمت آن به دوره اسلامی و قرن سوم هجری قمری باز میگردد.

از سوی دیگر بخشی دیگری از اهمیت قلعه مارکوه برای مردم منطقه علاوه بر پیشینه تاریخی و قدمتی که دارد، منظرهی است که در ارتفاع 500 متری از سطح دریا و به صورت 360 برای هر بیننده ای فراهم می نماید آنها را به تماشای پهنه وسیعی از دریا، کوه و جلگه و جشنواره ای از رنگها در طبیعت دعوت می نماید.

اما در عین حال که این ویژگی های طبیعی و تاریخی توأمان باید در کنار هم ظرفیت بی بدیل برای جذب توریست داخلی و خارجی که در پی کنجکاوی در تاریخ هستند باشد به محلی برای حضور پرتعداد گاه و بی گاه مسافران و بومیان که تنها در پی تماشای طبیعت و با بی احتیاطی روی برج و باروهای قلعه پی عکس و خوشگذرانی هستند، تبدیل شده است.

طی این مدت همین رفت و آمدهای کنترل نشده و بدون راهنمای قلعه سبب شده که فضاهایی که در سال 82 شناسایی شدند تخریب گردد، شرایطی که بارها انتقاد دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان این بخش را برانگیخته و سبب توجه مسئولان ملی و استانی برای مشخص و تکلیف شرایط قلعه شدند.

با این وصف طی یک دو سال اخیر و با روی کار آمدن دولت مردمی مردم این منطقه در حوزه میراث شاهد 2 اتفاق خوشایند برای این قلعه تاریخی بودند.

اول اینکه قلعه مارکوه به علت نداشتن حریم مصوب طی سالهای اخیر مورد تعرض بلند مرتبه سازی نهاده شده بود که با پیگیری ها انتها پس از 21 سال وقفه در حریم امن ضوابط میراث فرهنگی نهاده شد.

در ادامه نیز پس سفر رئیس جمهور به مازندران و حضور عزت الله ضرغامی در شهرستان رامسر اعتباری برای این قلعه هم در نظر گرفته شد یعنی 2 اتفاق برای این میراث ارزشمند که یکی پس از دیگری برای اولین بار رخ داد و انتها پس از سالها نابسامانی بی توجهی، دل مردم رامسر بویژه کتالمی ها که رسیدگی به شرایط رها شده قلعه همواره در صدر انتقادها و مطالبه هایشان قرار داشت، تا مقدار زیادی راضی و خشنود شد.

به بیان دیگر شرایط نابسامان قلعه مارکوه همواره بحث افکار عمومی رامسر بوده و اهمیت این موضوع برای را میتوان در وعده های نمایندگان مردم در مجلس شهری هم جست و جو کرد.

یک شهروند کتالمی پیرامون اینکه قلعه باستانی مارکوه رامسر با اختصاص 30 میلیارد ریال جان میگیرد، گفت: این اولین بار است که دولت به این قلعه تاریخی توجه نشان داده و جای خشنودی است.

میثم مرادی اعلام کرد: باعث تعجب و در عین حال تاسف بوده که چطور وقتی تاریخ و طبیعت در یک منظره عالی فرصتی برای رونق توریستی و اشتغالزایی هستند تا این مقدار بی توجهی شده و امیدواریم با توجه دولت و تخصیص این اعتبار رویه عوض گردد تا شاهد شکوفایی این منطقه باشیم.

قلعه مارکوه آنقدر در نقطه مرتفعی از شهر قرار گرفته است که از هر کجای شهر کتالم که به سمتش نگاه کنید می توانید فراوانی حضور افرادی که بر برج و باروها ایستاده اند، ببینی و همین رفت و آمد زیاد و پر تعداد به فضای قلعه محل انتقاد کارشناسان میراث فرهنگی است، آنان معتقد هستند که با تزریق اعتبار و تا از سرگیری کاوش های باستانی باید دسترسی عموم به درون قلعه قطع گردد.

بابک ناصری، کارشناس تاریخ گفت: کارشناس هایی که اعضای تیم کاوش این قلعه تاریخی بود این مقدار رفت و آمد پرتعداد مردم بدون در نظر گرفتن حساسیت های این بافت تاریخی را عامل تخریب و خسارت به این منطقه اعلام می نماید.

وی معتقد است میراث فرهنگی باید رفت و آمد به قلعه را تا انجام اقدامات حفاظتی و تبدیل آن به یک سایت تاریخ متوقف کند.

ناصری از برگزاری همایش های ورزشی، فرهنگی از سوی نهاد و شهرداری و شورای شهر در فضای داخلی قلعه انتقاد کرد و افزود: از سوی دیگر یکی از ضعف ها پیرامون این قلعه تاریخی معرفی نکردن این بنای کهن در معابر شهری، به صورت نقاش یا نمادهای در رامسر و کتالم سادات شهر است.

اما در این بین اگرچه تصویب این مقدار اعتبار از سفر رئیس جمهور اتفاق خوبی برای شروع قدم های مثبت پیرامون بازسازی و حفاظت از این قلعه است و نکات مهم در ارتباط با قلعه ابتدا برنامه ریزی برای استفاده بهینه از این اعتبار است و مهمتر از آن آگاهی و شناخت مردم نسبت به این اثر تاریخی، اینکه باید کاوش های باستانی از سرگرفته گردد اما قرار نیست فضایی ساخته یا اضافه گردد بلکه وضع موجود حفظ می گردد.

رئیس میراث فرهنگی شهرستان رامسر در شرح این موضوع ضمن تایید تصویب این مقدار اعتبار مصوب از سفر رئیس جمهور به مازندران گفت: این مقدار اعتبار برای هزینه در یک اثر تاریخی احتیاج به برنامه ریزی دارد، یک بخشی از قلعه مارکوه طرح بازسازی دارد، که آن بخش شامل پوشش های حفاظتی است که مانند پوششی در این فضا نصب می گردد تا باد و باران آسیب نزند.

نادر سحرخیز از با اشاره به شناخت ناکافی مردم از این قلعه و فضاهای تاریخی اعلام کرد: برای نمونه در بحث حریم و یا ایجاد امکانات در این قلعه مسائلی مطرح شد اما احتیاج است که بدانیم از نظر کارشناسی این قلعه باید با همین وظعیت موجود حفظ گردد و جاذبه توریستی باشد، ضمن اینکه جای یک نفر به عنوان راهنمای موزه لازم است تا با توصیف فضا جاذبه ایجاد کند.

به گفته وی، بخش زیادی از اعتبارها برای حفظ اثر است، بنابراین در این فضا نه قرار است قلعه ای ساخته گردد بلکه باید عملیات باستان شناسی، حفاری و خاک های اضافه برداشت گردد؛ درختان اضافه قطع گردد، بطور مثال در سالهای گذشته یک پرخت توت داخل قلعه کاشتند که خودش یک آسیب است، برای جلوگیری از چنین آسیبی باید شناخت نسبت به این اثر تاریخی در مردم ایجاد گردد.

سحرخیز افزود بازسازی قوانین خاص خودش را دارد، هیچ کجا گفته نشده که با بازسازی یک اثر تاریخی زنده می گردد؛ این بناها به عنوان یک پروژه ملی همواره برای حفظ و بازسازی به اعتبار احتیاج دارند، تا ما آن را با حفظ وضع موجود به عنوان یک جاذبه به توریست معرفی کنیم.

به گفته او این بناها ارزش فرهنگی و میراثی بالایی دارند و در تمامی بخش ها مردم باید در پی درک سبقه کهن و تاریخی فضاهای این چنینی باشند.

سحرخیز تاکید نمود: این اعتبار به کاوش و باستان شناسی قلعه یاری می نماید تا مانند یک سایت تاریخی نقشه و جزییات آن معین گردد؛ درواقع برای قلعه مارکوه کاوش از بازسازی مهمتر است، چرا که سبب می گردد این اثر شناسنامه دار گردد، به این خاطر که با کاوش و خاکبرداری فضاها، کف بنا و مصالح و فضاهای تازه شناسایی می شوند که بسیار شگفت انگیز است.

سحرخیز در شرح انتقادها پیرامون آسیب های انسانی و جلوگیری از حضور افراد در فضای داخلی قلعه گفت: هدف بیشتر افرادی که به این منطقه می روند طبیعتگردی است و میراث فرهنگی هم معتقد است باید این راستا محدود گردد و باید هم تا زمان کاوش و بعد از در این راستا حرکت کنیم و راستا ورود از سوی شهرداری یا میراث فرهنگی به فضای داخلی قلعه مسدود گردد.