خبرنگاران درباره پابلو پیکاسو - سفر به تایلند

آنهایی که سعی می نمایند تا تابلویی را تفسیر نمایند، اغلب مواقع راه را خطا می فرایند ... چطور می خواهید که بیننده ای از دیدن تابلویی همان احساس را پیدا کند که من از کشیدن آن داشتم؟ . . . چگونه می توانید در رویاهای من وارد شوید؟ چطور می خواهید در غرایز و آرزوها و افکار من که سال های زیادی صرف شده تا آماده شوند، وارد شوید؟ چگونه می توانید علیرغم میل باطنی من، آنچه را که در این تابلوها نهاده ام بدست آورید؟؛ اینها بخشی از گفته های یکی از مشهورترین نقاشان سده بیستم جهان یعنی پابلو پیکاسو است.

زندگی و خانواده

پابلو پیکاسو در 25 اکتبر 1881 میلادی در مالاگا شهری در اسپانیا به جهان آمد. او هنگام تولد چنان نحیف بود که قابله فکر نموده بود که مرده است و او را روی میز گذاشته بود تا به مادرش نشان دهد اما عمویش که دکتر بود، جانش را نجات می دهد. خود وی می گوید: عمویم در آن موقع عادت داشت سیگار برگ بکشد، وقتی من به جهان آمدم و روی میز گذاشته بودنم، او پکی به سیگارش زد و دودش را به سمت من فرستاد و من فورا چهره ام درهم کشیده شد و شروع به گریه کردم.

پدرش خوزه رویز بلاسکو و مادرش ماریا پیکاسو لوپز نام داشتند. پیکاسو در مذهب کاتولیک پرورش یافت. پدرش یک هنرمند بود و با نقاشی پرندگان و دیگر حیوانات هزینه زندگی اش را تامین می کرد. او حتی کلاس های هنری داشت، و کیوریتور موزه محلی شهر نیز بود. به همین دلیل هم به آموزش پسرش در زمینه طراحی و نقاشی پرداخت.

تحصیلات و قدم گذاشتن در راه هنر

پیکاسو در 9 سالگی نخستین نقاشی خود را که تصویر مردی سوار بر اسب در میدان گاوبازی بود، کشید. پس از آن در 1895 میلادی به همراه خانواده به بارسلونا تغییر مکان داد و در آنجا در آموزشگاه هنرهای عالی به نام لالنجا به تحصیل مشغول شد.

نخستین نقاشی مهم پیکاسو که در 15 سالگی کشید، کاری آموزشگاهک به شمار می آمد؛ یعنی نقاشی نخستین عشای ربانی که مادر، پدر و خواهر کوچکترش را که در مقابل کشیشی زانو زده اند به تصویر کشیده است.

وی در 1897 میلادی تحصیلات خود را در آموزشگاه هنرهای زیبای سن فرناندو در مادرید ادامه داد که در آن موقع برجسته ترین آموزشگاه هنر اسپانیا به شمار می رفت. در همان زمان آثار به نمایش در آمده در موزه پرادو را مطالعه کرد و با هنرمندانی چون اِل گرِکو، فرانسیسکو گویا، دیِگو ولاسکز و زورباران بیشتر آشنا شد. در این دوره او به کشیدن پرتره علاقه داشت و یکی از مدل هایش خواهرش لولا بود.

پیکاسو در 1900 میلادی نخستین نمایشگاه خود را در بارسلونا برگزار کرد و در پاییز همان سال به پاریس رفت تا در آنجا مطالعاتی در ابتدای سده جدید داشته باشد و در پاریس اقامت کرد و در آنجا از طریق آثار امپرسیونیست خود به شهرت رسید اما زندگی و آثارش به چند دوره تقسیم شدند.

دوره آبی فام

دوره آبی فام که بخشی شناخته شده از کارهای پیکاسو به شمار می رود از 1901 تا 1904 میلادی به طول انجامید. در این زمان، هنرمند بیشتر از طیف رنگ های آبی در کارهایش استفاده می کرد و گاه برای تاکید از رنگ های دیگر کمک می گرفت. برای مثال اثر مشهور گیتاریست که در 1903 میلادی خلق کرد، گیتاری با تنالیته های گرم تر را در میان فام های آبی به نمایش می گذارد. تاریخ نگاران اعتقاد دارند، این دوره از کار پیکاسو بیشتر تحت تأثیر افسردگی بعد از خودکشی یکی از دوستانش بوده است. بعضی از موضوع هایی که در دوره آبی فام به چشم می خورند، کوری، فقر و گاه برهنگی زنان هستند.

دوره صورتی

در 1904 میلادی پیکاسو با فرناندو الیویه آشنا شد. این آشنایی بر روی هنرمند به طور عمیقی اثر گذاشت و در روح پیکاسو دیدگاهی خوشبینانه تر نسبت به جهان ایجاد کرد و باعث شد تا دوره صورتی شروع گردد. این دوره که در سال های 1905 و 1906 میلادی واقع شده، دوره تسلط رنگ صورتی بر آثار این هنرمند است و حال و هوای گرم تر و شادتری به نسبت نقاشی های قبلی به مخاطب انتقال می دهد. از میان موضوع های تکرار شونده این دوره می توان به دلقک ها و بازیگران سیرک اشاره نمود. یکی از آثاری که به خوبی از این دوره به فروش رفت، پسری با یک پیپ است. عناصر هنر بدوی در نقاشی های دوره صورتی می تواند منعکس نماینده تجربه های هنرمند با سبک هنری اش باشد. یکی از آثار بسیار گویا و بی شکّ موفّق ترین اثر او، تابلوی خانواده سلتمبانک است که فضایی شاعرانه دارد.

کوبیسم

در 1909 میلادی پیکاسو و هنرمند فرانسوی، ژرژ براک نهضتی هنری به نام کوبیسم به وجود آوردند. در حقیقت برای نخستین بار منتقد هنری فرانسوی لوییس واکسلس بود که این سبک را مکعب های عجیب یا کوبیسم خواند. نقاشی آنها شامل پالتی از رنگ های زمین؛ یعنی رنگ هایی با تن قهوه ای بود و آثارشان اشیایی ساختار شکن با فرم های پیچیده هندسی را به تصویر می کشید.

فرناندو اولیویه در بسکمک از کارهای کوبیستی پیکاسو شامل سر یک زن، فرناند حضور داشت و تاریخ نگاران اعتقاد دارند که او در تابلوی دوشیزگان آوینیون نیز نقش داشته است.

کوبیسم ترکیبی

این دوره از زندگی پیکاسو از 1912 تا 1919 میلادی طول کشید. کارهای او به سبک کوبیسم ادامه یافت اما هنرمند فرم جدیدی از هنر، یعنی کلاژ را به مخاطبان معرفی کرد. او حتی در بسکمک از نقاشی های سبک کوبیسم خود مانند دختری با ماندولین یا زیبای من از فرم انسان نیز استفاده کرد.

در همین زمان جنگ جهانی اول نیز شعله ور شده بود و تعدادی از دوستان پیکاسو، پاریس را ترک کردند اما او در طول سال های جنگ در استودیوی خود ماند و به فعالیت هنری خود ادامه داد.

نئوکلاسیسیسم و سوررئالیسم

دوره کاری نئوکلاسیسیسم و سوررئالیسم پیکاسو میان سال های 1919 تا 1929 میلادی شکل گرفت و شامل یک تغییر عظیم در سبک هنری او بود. در نخستین بازدید او از ایتالیا و خاتمه جنگ جهانی اول، نقاشی های هنرمند شامل کارهای آبرنگی خوابیدن دهقانان، یک بازیابی سبک هنری را منعکس می نماید و کارهای نئوکلاسیک او تضادی قابل توجه با نقاشی های سبک کوبیسمش دارند.

البته به خاطر شکوفایی جنبش سوررئالیسم فرانسه در میانه دهه 1920 میلادی پیکاسو علاقه شدیدش به هنر بدوی را در نقاشی های سوررئالش مانند سه رقصنده از سر گرفت. پیکاسو در 1927 میلادی با ماری ترز والتر ازدواج می نماید، آنها صاحب دختری به نام مایا شدند و تا 1936 میلادی زوج باقی ماندند.

جنگ جهانی دوم و پس از آن

در طول جنگ جهانی دوم، پیکاسو در پاریسِ اشغال شده از طریق آلمانی ها باقی ماند و در برابر خشونت های گشتاپو مقاومت کرد و به خلق آثار هنری خود ادامه داد. او در این زمان گاه به شاعری می پرداخت و در میان سال های 1939 تا 1959 میلادی بیش از 300 اثر خلق کرد. حتی از این دوران 2 نمایش نامه هم از او به جای مانده است.

در کارهای دهه 50 میلادی پیکاسو باید از سری مطرح منین و همچنین از تابلوهای پیژون یاد کرد که در موزه پیکاسو در بارسلون نگهداری می شوند. بعضی ادّعا می نمایند که تابلوهای پیژون به عنوان راه گریز و تنفسی برای پیکاسو بوده اند چرا که تابلوهای منین دارای پیچیدگی بسیار بود.

در این دوره او روی مجسمه سازی تمرکز داشت و در یک نمایشگاه بین المللی در موزه هنری فیلادلفیا نیز شرکت کرد. در 1961 میلادی هنگامی که 79 ساله بود با ژاکلین 27 ساله ازدواج کرد و ثابت کرد که این زن یکی از عظیم ترین الهامات حرفه ای او بوده است. پیکاسو در طول 17 سال خاتمه عمرش بیش از 70 پرتره از او کشید.

در 1959، پیکاسو مجموعه مهمی از حکاکی را در مورد گاوبازی ارایه کرد. او در این مدت کار خود را با میل و رغبت تمام انجام می داد و این موضوع را در اثر مشهور خود مینوتوروماشی با نزدیک ساختن آن به اسطوره شناسی، آورده است. در میان کارهایی که پیکاسو در سال های آخر عمر خود آفرید باید از لافریزد لکل در شیتکتور بارسلون به همراه گچبری های آن نام برد. این آثار، برپایه شماری نقاشی که او در 1962 میلادی برای این ساختمان انجام داده، طراحی شدند.

در 1970، نمایشگاه عظیمی از نقاشی های سال قبل پیکاسو در قصر پاپ ها در آوینیون برپا شد. با وجود اینکه پیکاسو نزدیک به 90 سال داشت اما هنوز فعالیت چشمگیری از خود نشان می داد.

پیکاسو یک سال پیش از مرگ خود، پرتره ای از خود را ارایه کرد. او در این تابلو، به طرز بسیار خوبی، خصوصیات خود را با نشان دادن چهره اش که بیشتر به نقاب غمگینی تبدیل شده بیان نموده است.

تابلو گرنیکا

این تابلو زیبا با نام گرنیکا که به رنگ سیاه و سفید کشیده شده از مشهورترین نقاشی های سده بیستم است که بمباران دهکده گِرنیکا در خلال جنگ داخلی اسپانیا را نشان می دهد. در واقع پیکاسو این اثر را برای مخالفت با بمباران گرنیکا از طریق آلمان نازی در آوریل 1937 میلادی کشید.

پیکاسو این تابلو را در شرایط بحرانی جنگ به دستور دولت اسپانیا ترسیم کرد و می توان گفت از معدود نقاشی های ضد جنگ است. به عبارتی افسانه ای تصویری مبتنی بر واقعیت است. از شخصیت هایی که در این تابلو طراحی شده می توان به گاو نر اشاره نمود که نماد حاکم گرنیکاست و چون به دستور خودش شهر توسط آلمان ها بمباران شده چهره گاونر را بی تفاوت می بینیم.

در قسمت دیگر اسب که نماد آزادی، شرافت و نجیب بودن است، وجود دارد. در این تابلو تمامی نیم رخ ها به طرف راست هستند به جز فرشته ای که صورتش به طرف چپ است و منظور حرکت به طرف چپ بوده و در قسمت چپ تابلو زنی که گریه می نماید و کودکش را در آغوشش گرفته است. وجود این شخصیت ها در کنار پاره های نور و تاریکی و خط های تیز و منحنی، نشانه های بیم، درد و مرگ را در همه جا پراکنده اند و خشونت، مرگ و بی رحمی را به مخاطب منتقل می نماید. محل نگهداری این تابلوی رنگ روغن در حال حاضر در موزه رینا سوفیای مادرید است.

تابلو زن گریان

پس از خاتمه گرنیکا، پیکاسو کشیدن یکی از شخصیت ها تابلوی گرنیکا را شروع کرد، شخصیت همان زن گریانی که کودک مرده اش را در آغوش گرفته بود. در این تصویر زنی با دستمالی در دست که اشک تمام صورتش را پوشانده است، دیده می گردد. این تابلوی رنگ روغن در موسسه معتبر تیت لندن نگهداری می گردد.

پایان

پایان این هنرمند پر کار و اثرگذار سده بیستم میلادی در هشتم آوریل 1973 میلادی در حالی به اتفاق همسرش ژاکلین روک دوستانشان را برای صرف شام پذیرایی می کردند بر اثر حمله قلبی درگذشت و ژاکلین روک نیز که پس از پیکاسو شدیداً از نظر روحی دگرگون شده بود در 1986 میلادی با شلیک گلوله خودکشی کرد.