سفر به روستای شالان
به گزارش سفر به تایلند، روستای شالان از توابع بخش کرندغرب شهرستان اسلام آبادغرب در استان کرمانشاه است. این روستا در 23 کیلومتری شهر سرپل ذهاب، 33 کیلومتری کرندغرب و 140 کیلومتری کرمانشاه واقع است و از شمال و شمال شرقی به ارتفاعات خبرنگاران از جنوب شرقی به ارتفاعات بانه ریز و از جنوب به ارتفاعات زنگ علیان محدود می گردد.
ارتفاع روستای شالان از سطح دریا 1070 متر است، آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان نسبتاً خنک و در پاییز و زمستان سرد و برفگیر است. رودخانه پرآب الوند در جنوب روستا جریان دارد.
روستای شالان دارای پیشینه کهن تاریخی است. وجود آثار و بقاع متبرکه همچون زیارتگاه مسجد عبدالله بن عمر، بابا یادگار، مقبره ابودجانه، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و بعلاوه مقبره بابافقی نشان گر قدمت و سابقه تاریخی این روستا است.
بسیاری از بناهای آرامگاهی این روستا در دوره صفویه و به دستور شاه عباس احداث شده و در دوره قاجاریه بازسازی شده اند. مردم روستای شالان به زبان کردی با لهجه کلهر سخن می گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند.
دامداری، زراعت، پرورش زنبور عسل، جنگلداری و باغداری از اهم فعالیت های مالی مردم این روستا می باشد. فراوری محصولات و فرآورده های لبنی مانند کره محلی، کشک، روغن حیوانی و عسل در این روستا رواج دارد.
انجیر، گردو، انار و هلو از عمده ترین محصولات سردرختی باغات شالان محسوب می شوند. گندم و جو نیز در این روستا کشت می گردد. در روستای شالان صنایع دستی نیز رواج دارد و گروهی از مردم به ویژه زنان به فراوری آن اشتغال دارند.
روستای کوه پایه ای شالان بافت مسکونی متراکم دارد. معماری خانه های روستاییان به نحوه معیشت و نوع فعالیت آنان بستگی دارد. فضاهای خانه ها را اتاق های استراحت و پذیرایی، سرویس بهداشتی، انبار و تنورخانه تشکیل می دهد.
سقف خانه ها مسطح است و با تیرهای چوبی و اندود کاه گل و یا قیروگونی پوشیده شده اند و غالباً دارای ایوان می باشند. مصالح به کار رفته در خانه های قدیمی شامل سنگ، آجر، گچ، چوب، خشت و گل است. اما خانه های تازه با مصالح سیمان، آهن، آجر و گچ ساخته می شوند.
شرایط آب و هوایی مناسب، در پیرامون روستا مکان های بسیار زیبای طبیعی و تفریحی به وجود آورده است. درختان بسیار بلند و پوشش سبز گیاهان مرتعی، چشمه ها و سرچشمه رودهای کوچک در کوهستان های اطراف روستا، نواحی تفریحی و طبیعی منحصر به فردی را ایجاد نموده اند.
در کنار مزارع روستا، ارتفاعات صخره ای خبرنگاران قرار گرفته که بلندترین قله آن 2250 متر ارتفاع دارد. سراسر این ارتفاعات را جنگل های انبوه و مراتع سرسبز و خرم فرا گرفته است. این ارتفاعات در بیشتر مواقع سال از برف پوشیده می گردد.
در 9 کیلومتری روستا بنای سنگی مستطیل شکلی قرار گرفته است که به طاق گرا معروف است. این بنای سنگی فضای ایوان مانندی است که دیوارهای داخلی آن از لاشه های سنگ و ملاط گچ ساخته شده است.
ارتفاع بنا از سطح زمین 7/11 متر و عرض دهانه طاق 10/4 متر و عمق بنا 10/3 متر است. دیوارهای داخلی بنا با اشکال هندسی منقوش طراحی و اجرا شده است.
در 5 کیلومتری روستای شالان مقبره ابودجانه منسوب به دوره سلجوقیان واقع شده است. گفته می گردد که این مقبره به سماک بن خوشه از طایفه اوس و از نزدیکان سعدبن عباده تعلق دارد که در جنگ های بدر و احد از یاران پیامبر (ص) بوده است.
زیارتگاه بابا یادگار در 10 کیلومتری روستای شالان، در دامنه کوه خبرنگاران واقع شده است. روی این بنا که به صورت مربعی کوچک است، گنبد مخروطی شکلی قرار گرفته و قسمت های داخلی و خارجی آن با ملاط گچ اندود شده است. این آرامگاه در میان اهل حق جایگاه بسیار والایی دارد.
مسجد عبدالله بن عمر که از مساجد باشکوه صدر اسلام در ایران است، در 2 کیلومتری روستای شالان قرار گرفته است. این بنا روی بقایای بنایی ساخته شده است که به دوران قبل از اسلام تعلق داشته است.
مسجد روستا مستطیل شکل است و شبستان آن 8 ستون دارد که در 2 ردیف موازی قرار گرفته اند. محراب این مسجد برخلاف سایر مساجد، از دیوار چوبی بیرون نیامده بلکه از طریق گچ بری به دیوار مسجد الحاق شده است.
منبر مسجد 5 پله دارد که پشت به محراب ساخته شده است. مناره مسجد بعدها در قسمت جنوب غربی بام مسجد ساخته شده و در بالای آن گنبدی مخروطی شکل قرار گرفته است. معماری این مسجد بسیار زیبا و منحصر به فرد است.
مقبره های شیخ بایزی و باباحقی در 5 کیلومتری روستا قرار گرفته است و از دیگر آثار مذهبی و تاریخی روستای شالان هستند. از مهم ترین مراسم و آیین های سنتی این روستا، برافروختن آتش در چهارشنبه آخر سال (چهارشنبه سوری) روی بلندی های مشرف به روستا و بعلاوه مراسم سیزده بدر و رفتن به دامان طبیعت در آخرین روز نوروز است. بعلاوه در دوازدهم ماه ربیع الاول در این روستا مولودی خوانی از طریق دراویش اهل حق برگزار می گردد.
گردآوری و تنظیم: تحریریه خبرنگاران
لطفا در نشر دانسته های خود کوشا باشید.
برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وب سایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.
منبع: دالاهو