گفت وگویی شاد و صمیمی با سینا حجازی - سفر به تایلند

نتیجه اش هم شد همین نوازنده، آهنگساز و خواننده شوخی که شوخی شوخی حرف های کاملا جدی می زند و با سبکی نو در ایران مخاطبان زیادی را با خود همراه کرده است. این خواننده نام آشنا که او را بیشتر با کار های فانتزی اش می شناسند، امروز که روزنامه به دست شما رسیده، شمع تولد 37 سالگی اش را فوت می کند. به همین بهانه سراغی از او گرفته ایم تا در جشن تولدش برایمان از راستا پر پیچ و خمی که تا امروز طی کرده بگوید؛ از 10، 12 سال پیش که ریسک کرد و با سبک رِگه پا به دنیای موسیقی گذاشت، از روزی که تصمیم گرفت از زیرزمین به روی زمین بیاید و برای کارهایش مجوز بگیرد و از زمانی که آهنگش آنقدر سر و صدا کرد و به اصطلاح هیت (پرطرفدار) شد که خودش چند روزی در شوک بود! گفت وگوی ما با پسر شوخ دنیای موسیقی را که حرف های مهمی برای گفتن دارد، در ادامه خواهید خواند.

می دانم این سؤال را خیلی ها پرسیده اند و احتمالا بار ها و بار ها به آن جواب داده اید. اما می خواهم من هم آن را بپرسم و از زبان خودتان بشنوم. پسر صدرالدین حجازی چطور بازیگر نشد؟! به خصوص اینکه در کودکی هم یک بار با پدر هم بازی شدید و شاید همه تصور می کردند شما هم راه پدر را در پیش بگیرید.

خب من از همان اول احساس می کردم با میکروفون بیشتر از دوربین ایاغ هستم. چون به نظرم آدم برای اینکه بخواهد بازیگر خوبی باشد، باید بتواند خیلی خوب دروغ بگوید! باید نقش کسی را بازی کند که نیست. اما برای خواننده خوب شدن، برای اینکه کارت به دل مردم بنشیند، باید از ته قلبت راست بگویی. برای همین ترجیح دادم بیشتر با حقیقت سر و کار داشته باشم و این شد که سر از دنیای موسیقی درآوردم. البته یکی از دلایلم هم برای دوری از سینما، دقیقا همین پسر صدرالدین حجازی بودن بود! من در بازیگری به هر جایی هم که می رسیدم، آخر می خواستند بگویند از شهرت پدرش استفاده کرده و من اصلا این را دوست نداشتم. البته که درنهایت این کار را هم انجام دادم و در یک فیلم سینمایی بازی کردم، اما زمانی این کار را انجام دادم که در موسیقی به هر حال برای خودم یک جایگاهی پیدا کرده بودم. ضمن اینکه به نظر من موسیقی بسیار عمیق تر و ماندگارتر از سینماست. شاید کمی شعاری و کلیشه ای باشد، ولی واقعا تنها صداست که می ماند. شاهدش هم اینکه ما شاید فیلمی که خیلی دوست داریم را نهایتا 10 بار ببینیم، ولی آهنگی که دوست داریم را میلیون ها بار و برای یک عمر می شنویم!

برای اینکه موسیقی را دنبال کنید حتی از دانشگاه هم انصراف دادید! چرا واقعا؟

من ترم 8 مدیریت دولتی بودم و کلا 6 واحد مانده بود تا درسم تمام شود. اما آن موقع به این نتیجه رسیدم که اصلا راه را اشتباه آمده ام. خیلی ها سعی کردند از تصمیمم منصرفم کنند. می گفتند حالا این 2 درس را هم پاس کن، بعد هر کاری خواستی انجام بده. اما من معتقد بودم اشتباه، اشتباه است و حتی یک روز هم نباید آن را ادامه داد. برای همین از دانشگاه انصراف دادم.

خیلی جسارت می خواهد!

به نظر بیشتر دیوانگی می خواهد تا جسارت! ولی من به شدت معتقدم که اگر آدم می خواهد در زندگی اش به نتایج متفاوت برسد، باید کار های متفاوت انجام بدهد و درواقع اصلا متفاوت زندگی کند. البته منظورم از تفاوت قطعا تفاوت در لباس پوشیدن و رفتار کردن نیست، منظورم متفاوت عمل کردن در تصمیم گیری هاست. یعنی اگر جایی به نتیجه رسید که یک کاری غلط است، اگر همه دنیا هم مخالف بودند، باز کاری را انجام دهد که احساس می کند درست است. درنهایت هم مطمئنم وقتی متفاوت عمل کنی، متفاوت هم نتیجه می گیری.

به خاطر همین متفاوت بودن هم بود که موسیقی را خیلی آکادمیک دنبال نکردید؟!

نه، ببینید من هم کلاس پیانو رفتم، هم کلاس آواز. ولی هر دو را بعد از یکی دو جلسه کنار گذاشتم. چون احساس کردم این روش آموزش فقط افراد را شبیه هم می کند! اساتید موسیقی می خواهند موسیقی را از پایه و کاملا اصولی آموزش دهند، برای همین می گویند فقط اینطور بخوان یا اینطور ساز بزن. به این ترتیب هنرجو را در یک راستا از پیش معین شده هدایت می کنند و به نظر من خلاقیت را از او می گیرند. همان زمان که من کلاس موسیقی می رفتم پیش خودم گفتم ته این کلاس ها این است که من مثلا می توانم یکی از قطعه های موتزارت و شوپن را بزنم یا مثل فلان خواننده بخوانم. درحالی که این اصلا برای من جذاب نبود. چون دلم می خواست یاد بگیرم چیزی خلق کنم؛ چیزی که شیوه و روش خودم باشد، مختص خودم باشد و شبیه کسی نباشد. برای همین موسیقی را خودآموز یاد گرفتم. کتاب های آموزشی و ویدئو های آموزشی گرفتم و با آن ها آموزش دیدم. یک سری نکات را هم از دوستانم یاد گرفتم.

راستی بالاخره سبک موسیقی شما چیست؟ رِگه که برگرفته از موسیقی آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی است؟

نمی شود به طور دقیق گفت سبک موسیقی ام رگه است. چون همه ملودی های من کاملا ایرانی است، فقط تنظیم رگه دارند. یعنی اگر همین ملودی ها را به یک تنظیم کننده دیگر بدهیم، می تواند کاملا آن را به صورت پاپ تنظیم کند. شاید بتوان اینطور گفت که کارهایم به نوعی رگه ایرانیزه شده است! یا اگر بخواهم بهتر بگویم باید بگویم فیوژن است؛ یعنی ترکیب و تلفیق موسیقی ایرانی و سبک رگه.

خب اصلا چطور شد که تصمیم گرفتید اینقدر خاص کار کنید؟ نترسیدید در جذب مخاطب شکست بخورید؟

واقعیت این است که من اصلا به دنبال جذب مخاطب نبودم! من در آن دوره به خاطر مسائلی که در جامعه وجود داشت، حال خوبی نداشتم. برای همین به چیز هایی رو آوردم که حالم را خوب می کرد؛ شعر نوشتن، آهنگ ساختن و خواندن. از قبل هم فضای موسیقی رگه را می شناختم و می دانستم این موسیقی یک موسیقی اعتراض آمیز است و کارش پرداختن به مسائل اجتماعی است. ضمن اینکه احساس کردم شاید بیان مستقیم این مسائل هم کمی شکل شعارزده پیدا کند، هم خب به هر حال محدودیت هایی وجود داشت که امکان بروز این اعتراض را با مشکل روبرو می کرد. برای همین زبانم را زبان طنز و کمدی کردم. یک جمله معروفی هست که می گوید اتفاقات دو بار رخ می دهد؛ بار اول به شکل تراژدی و بار دوم به صورت کمدی! من هم فکر می کنم در آن دوره از تراژدی هایی که در زندگی و جامعه مان بود، به این کمدی رسیدم. مثلا در آهنگ دیدی داری که می گویم شما داشتید ما نداشتیم، اگر چه فضای کلی کار شوخی است، اما در قلب این شوخی یک درد بزرگ قرار گرفته است. درواقع من این سبک را انتخاب کردم که بتوانم حرفم را با موسیقی بزنم. خب بعد ها مخاطبش را هم پیدا کرد.

با همین دست فرمان هم به ترک لیلی رسیدید! فکر می کردید یک دفعه اینقدر عجیب و غریب مورد استقبال قرار بگیرد؟

واقعا نه. شب قبل از اینکه لیلی را منتشر کنم، کار را برای یک سری از دوستانم گذاشتم. یکی از بچه های موزیسین گفت سینا واقعا می خواهی این را پخش کنی؟ خیلی ریسک بالایی دارد. یعنی مردم یا ممکن است بخندند و مسخره ات کنند، یا ممکن است خیلی مورد استقبال شان قرار بگیرد. گفتم واقعا برایم مهم نیست. این نخستین آهنگی است که خودم با همه وجودم آن را ساخته ام و حرف دلم است و چیزی که واقعا برایم مهم است این است که شنیده شود. بعد فردای آن روز که این ترک را منتشر کردم، آنقدر عجیب و غریب مورد استقبال قرار گرفت که چند روز اول واقعا ترسیده بودم! اینقدر از کمپانی های این طرف آب و آن طرف آب تماس می دریافتد، فلان کارگردان زنگ می زد می گفت می خواهم برایت ویدئو بسازم و اینقدر واکنش های عجیب و می دیدم که 2-3 روز اول به معنای واقعی کلمه ترسیده بودم!

واکنش پدرتان چه بود؟ به هر حال ما صدرالدین حجازی را همیشه یک مرد جدی و با ابهت دیده ایم. وقتی سبک کارتان را با آن فضای جدید و طنزآمیز دید، مخالفتی نداشت؟

چرا اتفاقا. بار اول که شنید گفت: این چیه؟! بخون! گفتم: ببخشید مگه دارم بیل می زنم؟! دارم می خونم دیگه! گفت: نه، یعنی چه چه بزن، سنتی بخون!، اما بعد از مدتی نه تن ها با سبک کاری ام کنار آمد، بلکه آرام آرام علاقه مند هم شد!

بعد از لیلی، 70، 80 تک ترک ساخته اید و سال 94 هم یک آلبوم مجوزدار منتشر کرده اید. کدام کارتان را بیشتر دوست دارید؟

کار بعدی ام را بیشتر دوست دارم! چون هر چه جلوتر می روم تجربه ام برای ساخت یک قطعه موسیقایی بیشتر می شود و سعی می کنم ایرادات کار های قبلی ام را برطرف کنم. برای همین کار مورد علاقه من همیشه کار بعدی ام است.

کاری هم هست که امروز بگویید کاش انجامش نمی دادم؟ یا اگر به گذشته برگردید دیگر آن را نخوانید؟

خب همانطور که دیدگاه آدم در زندگی مرتب تغییر می کند، در موسیقی هم همین اتفاق می افتد. هر چه جلوتر می روم متوجه یک سری ایرادات در کارهایم می شوم و با خودم می گویم اگر امروز می خواستم این کار را انجام بدهم، قطعا آن را طور دیگری انجام می دادم. برای همین جواب سؤالتان این است: بله زیاد! نه اینکه اگر به گذشته برگردم دیگر آن ها را نخوانم، ولی حتما بسیاری از آن ها را بهتر انجام می دهم.

نکته ای که در مورد شما وجود دارد این است که سال ها بدون مجوز و اصطلاحا زیرزمینی کار کردید و اتفاقا در همان دوران هم مخاطب هایتان را داشتید. چطور شد که تصمیم گرفتید از زیرزمین بیرون بیایید و برای کارهایتان مجوز بگیرید؟!

راستش را بخواهید فقط برای برگزاری کنسرت و ارتباط بیشتر با مخاطب هایم این کار را کردم. چون خیلی به این موضوع اعتقاد دارم که هنر مجوز نمی خواهد. اما خب با قوانین کشور ما برای انجام کار موسیقایی هم نیاز به مجوز داریم، برای همین تصمیم گرفتم دنبال مجوز بروم.

پس چرا در این حوزه کم کارید؟ چرا اینقدر کم اجرای زنده می گذارید؟ حتی چند وقتی است که کار جدیدی هم از شما نشنیده ایم.

واقعیت این است که این روز ها کمی حال دلم خوب نیست و نمی توانم به مردم هم دروغ بگویم. یعنی نمی توانم با حال بد روی استیج بیایم، برایشان بخوانم و خودم را شاد نشان بدهم. اما با این حال دارم کار می کنم. قطعه های جدیدی ساخته ام که منتظرم در یک فرصت مناسب، زمانی که هم حال مردم خوب بود، هم حال خودم، آن ها را منتشر کنم. ضمن اینکه مسائلی هم وجود دارد که واقعا آدم را سرخورده می کند. کلا نگاهی که به فعالان موسیقی وجود دارد، متأسفانه نگاه مثبتی نیست. برای همین مرتب باید به همه جواب پس بدهیم. علاوه بر این نگاه آزاردهنده، در سبک من هم که حالت انتقادی دارد، شعرهایم کاملا قلع و قمع می شوند!

این علاوه بر اینکه باعث از بین رفتن مفهوم شعرم می شود، با مغزم هم کاری می کند که وقتی می خواهم شعر جدید بگویم، از ترس این ممیزی ها به صورت کاملا ناخودآگاه خودسانسوری کنم. خب این باعث می شود آرام آرام زهر انتقاد و درنتیجه تأثیرگذاری ام کمتر شود و دیگر آن کسی نباشم که در ترانه هایم انتقاد های صریح می کردم و مردم آنطوری دوستش داشتند. خب این واقعا مقوله دردناکی است. یا بهتر بگویم یک تراژدی است. همین حالا اگر در هر کشوری بگویید اینجا سازمانی هست که ترانه های ما را می خواند، بعد برای مجوز دادن آن را تغییر می دهد، همه تعجب می کنند. چون در دنیا هنر مجوز نمی خواهد و ممیزی نمی شود. اما این اتفاق اینجا می افتد و مجموع این ها باعث شده این روز ها کمتر دست و دلم به کار برود.

خب درست است که هم اکنون هم شرایط جامعه خیلی مطلوب نیست، هم مسائلی در حوزه موسیقی وجود دارد. اما به نظر می رسد نسبت به سال های قبل کمی فضا برای کار فعالان موسیقی در کشورمان به خصوص جوانانی که مثل شما به دنبال سبک های جدید و کار های نو هستند، مهیاتر شده. قبول ندارید؟

چرا، قطعا همینطور است. الان خیلی بهتر شده. ارشاد آن اوایل سر مجوز دریافت آثار همه بلایی سرم آورد! 4 سال پشت در ارشاد بودم تا توانستم مجوز بگیرم. ولی امروز این فرایند خیلی راحت تر انجام می شود. به نظر من با باز شدن فضای فعالیت برای فعالان موسیقی و از طرفی روی کار آمدن افرادی که خودشان اهل هنر باشند و ما را بیشتر و بهتر درک کنند، حال موسیقی مان خیلی بهتر خواهد شد.

سلیقه مردم چه؟ تغییری نکرده؟ یعنی درواقع می خواهم بدانم به نظر شما مخاطبان موسیقی نسبت به قبل با کار های جدید و سبک های نو آشناتر نشده اند؟

به نظر من نه، فرق چندانی نکرده. شاهد حرفم هم این است که این روز ها کماکان موزیک هایی هیت می شوند که درواقع همان کار های محبوب قبلی است. البته که در این زمینه واقعا نمی توانیم به مردم خرده بگیریم؛ چون به موسیقی خوب و متفاوت دسترسی نداشته اند. هم اکنون نه این سبک های جدید جایی در رسانه های عمومی ما مثل تلویزیون و رادیو دارند و نه خود فعالان موسیقی تمایل دارند که در سبک های نو کار ارائه دهند. چون همانطور که گفتم کار کردن در این سبک های جدید به خصوص با محتوای انتقادی دردسر های زیادی برای مجوز دریافت دارد، برای همین خواننده ها هم کار هایی را انتخاب می کنند که امتحان پس داده است و دردسر کمتری برایشان دارد. نتیجه این می شود که این موسیقی ها اصلا به گوش مردم نمی رسد که حالا بعد بخواهیم انتظار داشته باشیم با سبک های جدید و کار های نو آشنا شوند.

و به عنوان آخرین سؤال این روز ها مشغول چه کاری هستید؟

قصد دارم با یک تهیه کننده جدید قرارداد ببندم؛ چون احساس می کنم واقعا وقت یک تغییر رسیده. قرارداد جدید که بسته شود، کنسرت هایم شروع خواهد شد. چندین قطعه جدید هم ساخته ام که منتظرم کمی شرایط بهتر شود و در یک فرصت مناسب منتشرشان کنم.

خواننده نبودم آشپز می شدم!

برای کسی که سال هاست شعر نوشته، آهنگ ساخته و خوانده، یعنی در یک کلام تمام زندگی اش را با موسیقی گره زده، شاید حتی تصور زندگی بدون موسیقی هم سخت باشد. اما ما در حاشیه مصاحبه با سینا حجازی از او می خواهیم برای چند لحظه فراموش کند که خواننده است و بعد بگوید اگر امروز کار موسیقی انجام نمی داد، چه شغلی داشت. انتظار داریم با این سؤال او را غافلگیر کنیم، اما برعکس، او ما را غافلگیر می کند! چون بدون اینکه لحظه ای فکر کند، می گوید اگر خواننده نبود، حتما آشپز می شد؛ من آشپزی را خیلی دوست دارم. برای همین اگر خواننده نبودم، احتمالا حالا در فرانسه مشغول آشپزی بودم.

بعد با خنده ادامه می دهد: البته با شرایط فعلی هیچ بعید نبود یک فلافلی در میدان گمرک داشته باشم!.

دلم می خواست یاد بگیرم چیزی خلق کنم؛ چیزی که شیوه و روش خودم باشد، مختص خودم باشد و شبیه کسی نباشد. برای همین موسیقی را خودآموز یاد گرفتم

آهنگ های خودم را گوش نمی کنم!

از سینا حجازی می پرسیم در ماشین بیشتر آهنگ های خودش را گوش می کند یا انتخاب دیگری دارد که پاسخ می دهد: نه، اصلا آهنگ های خودم را گوش نمی کنم! چون در فرایند تولید آهنگ از آنجا که ترانه هایم را هم خودم می نویسم، در واقع از همان ب بسم الله تا میکس و مسترینگ با کار درگیرم و بنابراین میلیارد ها بار آن را می شنوم! برای همین بیشتر ترجیح می دهم موسیقی های دیگر را گوش کنم. او که این روز ها بیشتر به سمت گوش کردن کار های اینسترومنتال یا اصطلاحا آهنگ های بی کلام رفته، ادامه می دهد: من همه نوع موسیقی را گوش می کنم. اصلا اینطور نیستم که بگویم این سبک را دوست ندارم، فلان نوع موسیقی را دنبال نمی کنم یا از این ژانر بدم می آید. من همه نوع سبکی را گوش می کنم؛ چون به شدت معتقدم هر کدام از این سبک ها جذابیت منحصر به فرد خودشان را دارند.

پدر و پسر هنری

اوایل کار سینا حجازی، کمتر کسی می دانست او پسر صدرالدین حجازی بازیگر نام آشنای سینما و تلویزیون است. خودش تمایل چندانی به افشای این موضوع نداشت، چون نمی خواست موفقیتش را به شهرت پدرش ربط بدهند. اما حالا که خودش را با کار های منحصر به فردش در دنیای موسیقی ثابت کرده، همه جا با افتخار می گوید پسر صدرالدین حجازی است و جسارتش را از او به ارث برده.

در انتظار اکران

سینا حجازی وقتی 8، 9 ساله بود همراه برادرش کسرا در فیلم از بلور خون بازی کرد و حالا در جدیدترین تجربه بازیگری اش در فیلم سینمایی سراسر شب با الناز شاکردوست، امیر جعفری، افسانه چهره آزاد، آزاده صمدی، مهدی سلطانی و... هم بازی شده است. سینا در این فیلم که در انتظار اکران است، علاوه بر تیتراژ پایانی، قطعه ای هم برای یکی از سکانس های فیلم ساخته است.

رویا سینا حجازی

تنها آلبوم مجوزدار یا به عبارت بهتر نخستین مجموعه موسیقایی سینا حجازی رویا نام دارد که سال 1394 با 10 قطعه منتشر شد. تیک تیک تیک، بادبادک، بارون، خودتی، قهرمان، ماما، هارمونی، رفیق، ای دل و رؤیا نام قطعه های این آلبوم است که حدود 4 سال پیش با طرحی از بزرگمهر حسین پور، کارتونیست و کاریکاتوریست معروف، به بازار موسیقی آمد.