آژیر قرمز در تالار بورس - سفر به تایلند

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، تالار شیشه ای بورس تهران با سقوط حدود 11 هزار واحدی شاخص کل در روز گذشته شاهد بیشترین میزان ریزشِ مقداری در کل تاریخ بازار سهام در ایران بود. این ریزش در حالی صورت گرفت که حسن روحانی رئیس جمهور در روز دوشنبه با نگاه مثبت در خصوص بورس حرف زده بود و حتی از بازار سرمایه حمایت نموده بود؛ از سوی دیگر، از بازار های جهانی نیز دیروز خبر منفی مخابره نشده بود و وضعیت سیاسی نیز به ضررِ بازارِ سرمایه نبود. دلایل ریزش بورس چیست و آیا این ریزش، ادامه دار خواهد بود؟

روز سه شنبه شاخص کل بورس تهران 10 هزار و 892 واحد ریزش کرد و تا کانال 308 هزار واحدی عقب نشینی کرد. این ریزش به معنای کاهش 3.41 درصدیِ شاخص کل بورس تهران است. از حیث درصدی، بورس تهران ریزش هایی بالاتر از این را تجربه نموده است، اما از حیث مقداری، بیشترین ریزش شاخص کل بورس در روز گذشته صورت گرفت و در واقع، یک رکورد معکوس در معاملات بازار سهام ثبت شد. روزگذشته معاملات کالا ها در بازار های جهانی که معمولاً بر بورس تهران اثر می گذارد، سیگنال منفی خاصی صادر نمی کرد و آتش بس موقت در جنگ تجاری چین و آمریکا، در کل فضای مقطعی مثبتی در معاملات بازار های جهانی ایجاد نموده است.

علاوه بر این، ریسک سیاسی خاصی نیز در روز گذشته متوجه بازار بورس نبود. گذشته از این، بازار های موازی با بورس، نظیر بازار مسکن، طلا و ارز، همچنان در رکود هستند و تهدیدی از این ناحیه نیز متوجه بورس نیست. دولت نیز برای چندمین بار بر حمایت از بازار سرمایه تأکید نموده و خبر می رسد که شرکت های بیشتری در صف عرضه اولیه سهام در بازار بورس و فرابورس قرار دارند.

عامل دیگری که می تواند بر معاملات بورس تأثیر بگذارد، روند سودآوری شرکت ها است. تا چند روز دیگر، اغلب شرکت های بورسی باید صورت های اقتصادی شش ماهه خود را منتشر نمایند و از هم اکنون تعیین است که گزارش بسیاری از نماد های بنیادی بازار در گروه های فرآورده های نفتی، پتروشیمی، فلزی، معدنی، فراوری ماشین آلات برقی و ... مثبت است. پس از این ناحیه نیز خطری متوجه بازار بورس نیست. با این حساب، دلیل ریزش بورس چیست؟ شاخص بورس روز گذشته نیز 6319 واحد افت نموده بود و در دو روز اخیر، میزان ریزش شاخص کل بورس، بیش از 17 هزار بوده است!

دلایل ریزش بورس چیست؟

نخستین موردی که در معاملات روز سه شنبه بورس تهران به چشم آمد، ضعف تقاضا بود. در واقع، ولع خرید سهام به شدت افت نموده و در مقابل بر صف طویلِ فروشندگان افزوده شده است. تعداد زیادی از نماد های بورسی و فرابورسی، دیروز صف های فروش سنگین را تجربه کردند. ارزش کل معاملات بورس و فرابورس دیروز حتی به 2 هزار میلیارد تومان هم نرسید، این در حالی است که در هفته های گذشته حتی ارزش معاملات روزانه، رکود تاریخی 4 هزار و 600 میلیارد تومانی را نیز ثبت نموده بود. حقوقی های بازار، روزگذشته در سهم های بسیاری خریدار بودند و در واقع حمایت از بعضی سهم ها تا حدی صورت گرفت.

با این حال، این حمایت به اندازه کافی نبود که این امر خود را در کاهش جدی ارزش معاملات نشان داده است. بسیاری از حقوقی ها در هفته ها و ماه های اخیر که رشد بی وقفه بورس ادامه داشته است، میزان زیادی سهام به حقیقی ها فروخته اند و در مقابل، میزان بسیار کمتری سهام خریداری نموده اند. دیروز نیز که بازار به حمایت احتیاج داشت، حمایت حقوقی ها، چندان برجسته و پررنگ نبود. در واقع، یکی از دلایل ریزش شاخص کل بورس در دو روز اخیر می تواند این باشد که حقوقی ها، در مدت اخیر شناسایی سود نموده اند و بخشی از پول را بازار سرمایه خارج نموده اند. خروج نقدینگی از طرف بعضی سهامداران حقوقی در هفته های اخیر، می تواند یکی از دلایل ریزش بازار بورس در دو روز اخیر باشد.

در هفته ها و روز های گذشته، بعضی حقوقی ها در گروه های بانکی و پالایشی فروش های سنگینی داشته اند و احتمالاً نتیجه این فروش ها، خروج بخشی از نقدینگی از بازار بوده است و آن ها بخشی از پولِ این فروش ها را از بازار خارج نموده اند. دلیل دیگرِ ریزش بورس، معاملات هیجانی در تعداد قابل توجهی از سهامداران حقیقی، خصوصاً سهامداران تازه وارد است.

رونق بورس در امسال، باعث شد تا عده زیادی برای دریافت کد بورسی به کارگزاری ها هجوم بیاورند. تعداد شرکت نمایندگان در آخرین عرضه اولیه انجام شده در بازار سهام، بیش از 900 هزار نفر بوده است؛ این در حالی است که در مهرماه سال گذشته، تعداد افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت ها در عرضه اولیه می کردند، چیزی در حدود 200 هزار نفر بود. بسیاری از سهامداران تازه وارد، آموزش های کافی ندیده اند و حتی اصول اولیه سرمایه گذاری در بورس را نمی دانند.

بسیاری از آن ها به محض منفی شدن یک سهم، در صف های فروش قرار می گیرند و با رفتار هیجانی خود و حراج کردن سهم ها، سبب می شوند تا در اکثر نمادها، به صورت دومینووار، صف های فروش طویلی شکل بگیرد. فعلاً در بین تعداد قابل توجهی از سهامداران تازه وارد، ترس حرف اول را می زند و اگر رفتار هیجانی آن ها ادامه یابد، ممکن است ضرر های سنگینی را متحمل شوند. هنوز نمی توان پیش بینی کرد که ریزش بورس ادامه دار خواهد بود یا نه. دلایل بنیادی برای تداوم، این ریزش وجود ندارد و قاعدتاً با گزارشات شش ماهه مثبت بسیاری از شرکت ها، باید جبهه تقاضا تقویت گردد و بورس بار دیگر در راستا صعودی قرار گیرد.

علاوه بر این، بسیاری از نماد های کوچک و متوسط هم در روز های اخیر اصلاح قابل توجهی نموده اند و قیمت آن ها در محدوده جذابی قرار گرفته است. این عوامل، روی کاغذ، می تواند شرایطی را رقم بزند که به زودی ریزش بورس پایان یابد. اما همه چیز صرفاً این عوامل نیست و بازار بورس احتیاج به تحرک بیشتر سهامداران حقوقی در جبهه تقاضا دارد. اگر سهامداران حقوقی به صورت گسترده دست به خرید سهام و حمایت از نماد های مستعد نزنند، کماکان رفتار هیجانی در بین بسیاری از سهامداران حقیقی حرف اول را خواهد زد و آن ها به سمت خروج از بازار بورس، سوق خواهند یافت.

سقوط یازده هزار واحدی شاخص در بازار سه شنبه

330 سهم در بورس و 151 سهم در فرابورس ایران با کاهش قیمت روبه رو شدند به طوری که در نهایت شاخص بورس با نزدیک به 11 هزار واحد کاهش و شاخص فرابورس با حدود 140 واحد کاهش روبه رو شد. روز سه شنبه شاخص کل بازده نقدی و قیمتی بورس اوراق بهادار تهران در حرکتی کم نظیر طی ماه های گذشته 10892 هزار واحد افت کرد و تا رقم 308 هزار و 978 واحدی پایین آمد. همچنین شاخص کل هم وزن با 2971 واحد کاهش رقم 86 هزار و 775 را تجربه کرد. شاخص آزاد شناور نیز با 12 هزار و 420 واحد کاهش رقم 353 هزار و 672 واحدی را تجربه کرد و شاخص بازار اول و دوم هر کدام به ترتیب 7789 و 22 هزار و 718 واحد کاهش یافتند.

صنایع پتروشیمی خلیج فارس به تنهایی بیش از 637 واحد تاثیر کاهنده روی شاخص های بازار سرمایه داشت پس از این نماد فولاد مبارکه اصفهان، پالایش نفت تهران و گسترش نفت و گاز پارسیان هر کدام به ترتیب 419، 357 و 333 واحد در کاهش شاخص بازار تاثیرگذار بودند. در بازار سراسر قرمز روزگذشته اندک نماد هایی همچون فراوریی فولاد سپید فراب کویر که به تازگی در بورس تهران عرضه شده است به روند افزایشی قیمت خود ادامه داد و توانست 13 واحد روی شاخص ها تاثیر مثبت داشته باشد.

همچنان سیمان فارس و ایران مرینوس از معدود سهم هایی بودند که تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشته باشند. در اینروز در گروه بانک ها و موسسات اعتباری حجم معاملات به 1.3 میلیارد سهم و اوراق اقتصادی رسید همچنین ارزش معاملات از رقم 172 میلیارد تومان فراتر رفت. تابلوی بانکی ها نیز یکدست قرمز بود و اکثر نماد های بانکی بیش از چهار درصد افت قیمت را تجربه کردند. از میان نماد های بانکی که اکثرا بیش از چهار درصد افت قیمت داشتند بانک ملت در قیمت پایانی 1.23 درصد افت قیمت داشت. امروز این بانک گزارش شفاف سازی ای را در کودال منتشر کرد که براساس آن افزایش سرمایه این بانک از محل تجدید ارزیابی به تایید سازمان بورس رسیده و در دستور کار قرار گرفته است.

گروه فرآورده های نفتی، خودرو، شیمیایی و فلزات اساسی از جمله گروه هایی بودند که پس از بانک ها بیشترین ارزش معاملات را از آن خود کردند. روز سه شنبه در بورس تهران 330 سهم با افت قیمت و 24 سهم با رشد قیمت روبه رو بودند همچنین تعداد نماد های منفی در بورس تهران به 151 و تعداد نماد های مثبت به 49 رسید. ارزش کل معاملات بورس روز سه شنبه به رقم 1285 میلیارد تومان رسید که ناشی از دست به دست شدن 3.2 میلیارد سهم و اوراق اقتصادی بود. آیفکس نیز در حرکتی کم سابقه با 140 واحد کاهش روبرو شد و تا رقم 3917 پایین آمد. ارزش معاملات فرا بورس تهران تا رقم 678 میلیارد تومان رفت و حجم معاملات این بازار به رقم یک میلیارد سهم و اوراق اقتصادی رسید.

منبع: روزنامه مردمسالاری